«جشنواره بینالمللی فارابی ویژه علوم انسانی و اسلامی، به عنوان یکی از معتبرترین جشنوارههای علمی کشور در عرصه علوم انسانی و اسلامی، همه ساله توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مشارکت بنیاد ملی نخبگان و به همت مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار میشود.
جشنواره فارابی با هدف شناسایی استعدادهای برتر داخلی و خارجی، آثار و نظریههای برتر، روشها و طرحهای جدید در پژوهش، در همه رشتههای علوم انسانی و اسلامی، نسبت به تشویق و معرفی موارد برتر، به جامعه علمی و نخبگانی مبادرت میورزد. زمینهسازی برای ارتقا، توسعه و تعمیق علوم انسانی بومی، انگیزش استعدادهای جوان که آینده علمی کشور ما رقم خواهند زد و ایجاد شهامت علمی لازم در آنان برای فعالیتهای علمی نوآورانه؛ ورورد فعالانه علوم انسانی در فرآیند برنامهریزی و سیاستگذاریهای کشور؛ کاربردیشدن علوم انسانی موجود به نحوی که توان حل مسائل جامعه را پیدا کند؛ آشناسازی جامعه ایران خاصه جوانان، جهان اسلام و کل دنیا با یافتههای محققان عرصه علوم انسانی و اسلامی و بسترسازی برای حضور فعال علوم انسانی و اسلامی ایران در تراز جهانی، از جمله دیگر اهداف این جشنواره است.
مسئله تحول در علوم انسانی و حرکت به سوی شکلگیری علوم انسانی بومی-اسلامی که توان حل مسائل ویژه جامعه ما را دارند، از ضروریات کنونی است و گرچه این مهم نیازمند فعالیتهای علمی مبنایی، عمیق و گسترشدهنده مرزهای دانش است، لیکن جشنواره فارابی نیز میتواند در شناسایی ایدهها و آرا در این عرصه، گامهایی هرچند کوچک بردارد.
همچنین جشنواره فارابی، در نظر دارد شکلگیری یک شبکه نخبگانی از دانشمندان و پژوهشگران عرصه علوم انسانی و اسلامی در آینده نزدیک را دستور کار خود قرار داده، نقش مبناپردازی علوم انسانی و اسلامی برای دیگر دانشها را تقویت و تعمیق نماید.
روشن است که تحقق اهداف مزبور، جز با همکاری جامعه فرهیخته و فاضل دانشگاهی و حوزوی و مشارکت حداکثری آنان در جشنواره فارابی، قابل وصول و حصول نخواهد بود. بنا بر نکات فوق، جشنواره فارابی از همه استادان، محققان، دانشآموختگان و صاحبان آثار علمی درخور، دعوت میکند تا همچون ادوار گذشته، در دوره چهاردهم این رویداد بزرگ و تأثیرگذار علمی، حضور فعال داشته باشند.
دربخش داخلی جشنواره فارابی، آثار و تحقیقات، در ۱۵ گروه علمی «اخلاق، ادیان و عرفان»، «تاریخ، جغرافیا و باستانشناسی»، «حقوق»، «زبان، ادبیات و زبانشناسی»، «علوم اجتماعی و علوم ارتباطات»، «علوماقتصادی، مدیریت و علوم مالی»، «علوم تربیتی، روانشناسی و علوم ورزشی»، «علوم سیاسی، روابط بینالملل و مطالعات منطقهای»، «علوم قرآنی، تفسیر و حدیث»، «فقه و اصول»، «فلسفه، منطق و کلام»، «مطالعات فناوری اطلاعات، اطلاعرسانی و کتابداری»، «مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره)»، «مطالعات هنر و زیباییشناسی» و «مطالعات میانرشتهای» دریافت میشوند.
آثار مورد پذیرش جشنواره همچون ادوار گذشته، در چهار قالب اصلی شامل «کتاب پژوهشی» (نسخه فیزیکی / فایل الکترونیک)، «گزارش اختتامیافته پژوهش» (طرح پژوهشی)، «رساله دکتری» و «پایاننامه کارشناسی ارشد» است. افزون بر اینها، در دوره چهاردهم، قالب «مقاله پژوهشی در موضوع علوم انسانی اسلامی» (منتشرشده در مجلات علمی موردتأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و حوزههای علمیه) نیز مورد پذیرش است.
همچون دورههای پیشین جشنواره فارابی، آثار برتر، در دو عرصه «بزرگسال» (بیش از ۳۵ سال سن) و «جوان» (کمتر از ۳۵ سال) و در دو مرتبه «برگزیده» (رتبه یک، دو و سه) و «شایسته تقدیر»، تعیین و تقدیر خواهند شد.
زمان دریافت آثار دوره چهاردهم جشنواره فارابی، از بیست و هفتم شهریورماه تا دهم آبانماه سال ۱۴۰۱ است. همچنین آثاری که از ابتدای سال ۱۳۹۸ تا پایان اسفند ۱۴۰۰ منتشر و یا پایان یافتهاند، میتوانند در این دوره از جشنواره شرکت کنند.
در بخش ویژه جشنواره فارابی، جایزه «شخصیت پیشگام» علوم انسانی و اسلامی، «شخصیت پیشتاز» علوم انسانی و اسلامی، «نظریهپرداز» برجسته، «مترجم» برتر (از زبانهای خارجی به فارسی و از فارسی به زبانهای خارجی)، «انجمن / قطب» علمی برتر، و «نشریه علمی» برتر اعطا خواهد شد.
بخش بینالملل جشنواره فارابی نیز سوابق علمی و آثار استادان و محققان خارجی مربوط به سه حوزه «ایرانشناسی»، «اسلامشناسی» و «علم دینی» را دریافت میکند. تمام پژوهشگران حوزه علوم انسانی و اسلامی میتوانند با مراجعه به سامانه جشنواره فارابی به نشانی www.farabiaward.ir از بیستوهفتم شهریورماه تا دهم آبانماه سال ۱۴۰۱، آثار علمی خود را ثبت کنند.
ثبت آثار در سامانه جشنواره فارابی در دو قالب حقیقی و حقوقی است؛ بدین معنا که علاوه بر اینکه استادان، محققان، دانشآموختگان و صاحبان آثار علمی درخور، خود میتوانند نسبت به ثبت آثار در سامانه اقدام نمایند، دانشگاهها و مراکز پژوهشی، انجمنهای علمی، گروههای علمی آموزشی و پژوهشی و ناشران محترم نیز چنانچه اثری را واجد شایستگی لازم میدانند، به معرفی و ثبت آثار پیشنهادی مبادرت ورزند و زمینه شناسایی آثار فاخر را فراهم نمایند.»
